Ość w gardle. Jak udzielić pierwszej pomocy?

Czego najczęściej boimy się podczas jedzenia ryby? Utknięcia ości w gardle! Zawsze, niezaprzeczalnie. Czy słusznie? Jak najbardziej. Według statystyk ość w gardle jest jednym z najczęstszych wbitych ciał obcych, z którymi ma do czynienia personel Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych. Stanowią nawet do 88% wszystkich sytuacji związanych z wbitymi ciałami obcymi.

Statystycznie ość w gardle najczęściej spotykana jest u dzieci pomiędzy 1. a 11. rokiem życia, z czego zdecydowana większość jest w wieku od 2 do 4 lat. Natomiast u dorosłych najczęściej taka sytuacja zdarza się w średniej grupie wiekowej (30-59 lat). Dzieci ze względu na brak zębów trzonowych (a zatem na zmniejszoną zdolność żucia) oraz przez niezdolność do odróżnienia składników jadalnych od niejadalnych są bardziej podatne na ciało obce wbite w część przewodu pokarmowego.

Statystyki pokazują, że około 86% wszystkich wbitych rybich ości ma miejsce w gardle i przełyku. Innymi miejscami, w których ość może się znaleźć są: drzewo tchawiczo-oskrzelowe oraz przewód żołądkowo-przełykowy.

Wśród dzieci najczęstszym miejscem wbicia się ości jest podstawa języka oraz migdałki, które są większe niż u osób dorosłych dzięki czemu stanowią rodzaj „bariery”, który utrudnia przedostania się ciała obcego do dalszej części układu pokarmowego. Ponadto przełyk u dzieci jest węższy w porównaniu z osobami dorosłymi.

Natomiast u osób dorosłych wbitą ość najczęściej zaobserwujemy w jamie ustnej, migdałkach, gardle dolnym lub przełyku. Według statystyk miejsce jest również uzależnione od wieku naszego poszkodowanego. Jama ustna i gardło zdecydowanie częściej występują u pacjentów poniżej 40 lat, zaś przełyk częściej można zaobserwować u pacjentów powyżej 40 lat. Prawdopodobnie wynika to z zaburzenia motoryki mięśni gardła oraz niepełnego zamknięcia krtani, które jest obserwowane u starszych pacjentów.

źródło: https://zpe.gov.pl/a/uklad-pokarmowy/DnbvxhXDH

Należy pamiętać, że żadna metoda gotowania nie jest uważana za znacznie zmniejszającą ryzyko wbitego ciała obcego jakim jest rybia ość, aczkolwiek niektóre badania wykazały, że podczas spożywania ryby duszonej najczęściej dochodzi do takiej sytuacji. Następnie w klasyfikacji są ryby pieczone, gotowane tradycyjnie, gotowane na parze i ryby surowe. Za czynnik ryzyka uznawane jest również używanie sztućców oraz pałeczek. Pamiętaj, że przez cały czas jedzenia każdej ryby, niezależnie od metody gotowania oraz rodzaju ryby, musisz zachować ostrożność.

Objawami wbitej ości w gardło, które możemy zaobserwować w następującej sytuacji są:

• ból gardła
• zaburzenia połykania
• ból podczas przełykania
• ból w klatce piersiowej
• krwista ślina
• wymioty

Pamiętaj, że powyższe objawy nie muszą występować jednocześnie oraz że ich brak wcale nie oznacza, że nie masz wbitego ciała obcego! Wbita rybia ość może nie dawać żadnych objawów przez pierwsze dni. W miarę upływu czasu mogą pojawić się:

• objawy zapalenia
• gorączka
• krwawe wymioty
• ból w klatce piersiowej oraz plecach
• obrzęk szyi
• rumień

Nie należy bagatelizować powyższych objawów jeśli istnieje ryzyko, że mogłeś połknąć rybią ość. W takiej sytuacji powinieneś udać się jak najszybciej do szpitala.

Dlaczego tak wiele objawów może pojawić się podczas wbitej rybiej ości? Pamiętaj, że są one dosyć ostre i twarde, co może doprowadzić do wielu niepożądanych sytuacji. Są nimi: przebicie ściany przełyku, uszkodzenie struktury żołądka, przerwanie ciągłości ścian jelit. Co więcej, tuż obok przełyku położona jest aorta, czyli największa tętnica naszego organizmu. Rybia ość, która jest wbita w ścianę przełyku, może doprowadzić do uszkodzenia aorty, co będzie wiązało się z możliwością wystąpienia zagrażającego życiu krwawienia.

Całkowite przebicie ściany przełyku może spowodować: przetokę tchawiczo-przełykową, nawracające zapalenie płuc, ropień płuca i odmę opłucnową. Statystyki pokazują, że wbite ciało obce, jakim jest rybia ość, aż o 35% zwiększa ryzyko sytuacji jakim jest przedziurawienie którejś z wcześniej wymienionych struktur układu pokarmowego.

Istnieje wiele znanych mitów i legend związanych z postępowaniem w sytuacji ości w gardle. Najpopularniejszą z nich jest „zagryzanie chlebkiem”. Zapewne każdy z nas kiedyś słyszał taką poradę, która jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Czy jest ona prawidłowa? Absolutnie nie! Pamiętaj, że po spożyciu pokarmu, gdy masz już wbitą ość w którymś miejscu przewodu pokarmowego, możesz popchnąć ją dalej i spowodować uszkodzenie ściany przewodu pokarmowego, czyli możesz chociażby rozerwać przełyk. Spróbujmy sobie to zwizualizować. Co się stanie, gdy wbijesz nóż w kawałek jakiegoś materiału i zaczniesz ciągnąć go do dołu? Materiał się rozerwie, prawda? To samo może stać się z Twoim przełykiem.

Ponadto wcześniej wspomniany chlebek może stanąć na wbitym ciele obcym i doprowadzić do zadławienia, które będzie już stanowić bezpośredni stan zagrożenia życia.

Może zatem powinieneś zapić ość gorącą herbatą? Nic to nie da, a jedynie może spowodować dalsze przemieszczenie się ciała obcego.

Pierwsza pomoc przy wbiciu ości w gardło jest bardzo ograniczona. Przede wszystkim naszym celem jest pójście w zupełnie odwrotną stronę niż w „popchnięcie ości dalej”, zatem nie zagryzaj ości chlebkiem, ponieważ możesz spowodować dalsze przemieszczenie.

Usunięcie wbitej ości jest trudniejsze w dolnej części gardła z powodów anatomicznych. Ponadto wiąże się to z większą chorobowością oraz większym ryzykiem uszkodzenia błony śluzowej podczas próby wydobycia.

Jeśli widzisz ość w swojej jamie ustnej spróbuj ją wyciągnąć. Jeśli nie – udaj się do laryngologa.

Według American Society of Gastrointestinal Endoscopy ciało obce należy usunąć tak szybko jak to możliwe zanim przejdzie przez żołądek. Według statystyk częstość wydobycia rybich ości jest wyższa w ciągu pierwszych 6 godzin od zdarzenia. Szybki czas wydobycia ciała obcego oraz mały rozmiar ości daje lepsze rokowania.

Według American Society of Gastrointestinal Endoscopy ciało obce należy usunąć tak szybko jak to możliwe zanim przejdzie przez żołądek. Według statystyk częstość wydobycia rybich ości jest wyższa w ciągu pierwszych 6 godzin od zdarzenia. Szybki czas wydobycia ciała obcego oraz mały rozmiar ości daje lepsze rokowania.

Sama ość w gardle nie stanowi bezpośredniego zagrożenia życia. Dopiero nasze błędne działanie może doprowadzić do tragedii.

Podobał Ci się mój artykuł? Może masz jeszcze niedosyt wiedzy? Zapraszam Cię zatem do obejrzeniu filmu edukacyjnego, który nagrał ratownik medyczny Mateusz Wawryszuk! Przekaże Ci niezbędne informacje dotyczące postępowania w przypadku ości w gardle.

Chcesz więcej filmów edukacyjnych? Koniecznie subskrybuj nasz kanał na YouTube – Uczymy Ratować Życie!

dziękuję Ci bardzo za to, że jesteś oraz za zapoznanie się z artykułem. Mam nadzieję, że udało mi się spełnić Twoje oczekiwania i przekazać wiele pomocnych informacji.