Zatrucia chemiczne u dzieci. Jak udzielić pierwszej pomocy przy oparzeniu chemicznym? [CZĘŚĆ 2 + VIDEO]

Według różnych źródeł oparzenia i zatrucia chemiczne u dzieci najczęściej występują  od 1. do 5. roku życia. Wynika to z tego, że dzieci opanowały już umiejętność sprawnego poruszania się oraz rozwija się w nich chęć poznawania świata. W taki właśnie sposób dochodzi najczęściej do oparzenia i zatrucia chemicznego u dzieci. Wyznają one przede wszystkim jedną zasadę – co do rączki to i do buzi. Jedzenie? Długopis? Kapsułka do prania? Bez różnicy.

W tym przedziale wiekowym zatrucia i oparzenia chemiczne u dzieci występują przypadkowo. Spowodowane są chwilą nieuwagi rodziców lub brakiem odpowiedniego zabezpieczenia miejsc, gdzie przetrzymywane są środki chemiczne. Do zatruć przypadkowych bardzo często dochodzi w okresie remontu, przeprowadzki, porządków, wyjazdów, czyli momentów, gdy czujność rodziców jest mniejsza.

Miejsce przechowywania środków chemicznych powinno być niedostępne dla dziecka!

Najlepiej takie środki postawić na górnej półce, która będzie poza zasięgiem dziecka lub w szafce zamykanej na klucz, aby dziecko nie mogło jej otworzyć i dostać się do jej zawartości.

Sprawa wygląda inaczej, gdy dzieci są już w okresie dojrzewania. Wtedy spożycie środków chemicznych najczęściej jest umyślne w celu popełnienia samobójstwa. Dziewczynki w wieku 12-14 lat stanowią najliczniejszą grupę, która trafia do szpitala z powodu prób samobójczych. Najczęściej polega ona na umyślnym przyjęciu zwiększonej dawki dostępnych leków.

Aczkolwiek nawet wśród najmłodszych zatrucia środkami medycznymi stanowią aż 44% przypadków, co jest spowodowane niewłaściwym przechowywaniem lekarstw przez rodziców.

Najniebezpieczniejsze są substancje mocno zasadowe, takie jak preparaty do udrażniania rur oraz mycia szyb kominkowych. Są one dostępne zarówno w granulkach jak i płynie oraz żelu. Duże stężenie zasady powoduje martwicę rozpływną, co doprowadza do przedziurawienia przełyku i dodatkowego uszkodzenia narządów sąsiadujących, co stanowi stan zagrożenia życia. Po zmieszaniu się z kwasem solnym obecnym w żołądku dochodzi również do reakcji egzotermicznej, czyli reakcji wydzielającej dużą ilość ciepła, co prowadzi do oparzenia termicznego żołądka. Wybielacze również mają odczyn zasadowy, jednak ich wartość pH jest znacznie mniejsza dzięki czemu rzadko powodują oparzenia, a spożycie często przebiega bezobjawowo.

Jak udzielić pierwszej pomocy przy oparzeniu chemicznym? Zasady pierwszej pomocy oraz prawidłowego postępowania w przypadku oparzenia chemicznego znajdziesz w filmie dostępnym na naszym kanale na YouTube!

Co zrobić w przypadku oparzenia chemicznego wywołanego środkami żrącymi? Czy wiesz jak postąpić w przypadku połknięcia/wypicia takich substancji?

Gdy nie jesteś pewien, czy dziecko spożyło substancję chemiczną, i tak warto udać się do specjalisty, aby zbadał dziecko i podjął decyzję o wykonaniu badań krwi lub też objęcia dziecka opieką specjalistyczną i obserwacją w szpitalu.

Bardzo często próba spożycia środków chemicznych przez dzieci kończy się na tym, że substancja chemiczna trafia do jamy ustnej dziecka, a następnie zostaje wypluta, ponieważ dziecku nie odpowiada jej smak. Nie oznacza to jednak wcale tego, że nic się nie stało. Oparzenie może wystąpić w wyniku krótkotrwałego kontaktu chemii z jamą ustną i językiem dziecka.

Dodatkowymi objawami, które sugerują, że dziecko jednak połknęło substancję chemiczną, są:

• nagłe wystąpienie objawów niepokojących u dziecka dotychczas zdrowego

• zmiana zachowania (niepokój, strach) u dziecka niezwiązany z paniką rodziców

• zmiany miejscowe na skórze, śluzówkach

• zapach substancji chemicznej wyczuwalny na skórze lub w jamie ustnej dziecka

• możliwy dostęp dziecka do substancji chemicznych

Bardzo często w sytuacji spożycia przez dziecko substancji chemicznej zadajemy sobie pytanie: “Czy powinienem podać dziecku coś do picia po połknięciu substancji chemicznej?”

Od tego, czy powinniśmy podać poszkodowanemu coś do picia, zależą zalecenia producenta, dlatego powinniśmy zapoznać się z treścią instrukcji.

Natomiast stosując uniwersalne zasady postępowania przy oparzeniu chemicznym podawanie wody lub mleka w sytuacji spożycia substancji chemicznej przez dziecko jest dosyć kontrowersyjne. Nie ma wiarygodnych badań naukowych potwierdzających metodę podawania płynów obojętnych do picia.

Nie jest również zalecane, aby podawać płyny do picia w sytuacji, gdy dziecko wypiło substancję chemiczną w płynie. Obfite spożycie płynów sprzyja wystąpieniu wymiotów, które prowadzi do ponownego oparzenia przełyku oraz stwarza ryzyko zadławienia.

Natomiast jeśli producent produktu zaleca picie wody małymi łyczkami po spożyciu substancji chemicznej lub jeśli zaleca obfite płukanie jamy ustnej, to stosujemy się do jego zaleceń, a zasady uniwersalne odstawiamy na bok.

Po spożyciu substancji żrącej zawsze obowiązkowe będzie pilne zgłoszenie się na SOR lub wezwanie karetki pogotowia. Objawy mogą narastać wraz z upływem czasu. Brak zaczerwienienia oraz oparzenia w obrębie jamy ustnej nie oznacza, że dziecko jej nie połknęło.

Jedno z badań, na które się natknąłem zbierając materiał do napisania tego artykułu, sprawdzało, czy kolor, kształt i rozmiar produktu chemicznego ma wpływ na zainteresowanie dzieci. Odpowiedź brzmi: nie. Nieważne, czy kapsułka do prania jest kolorowa, przezroczysta, duża, mała, kwadratowa… Ważne jest tylko to, że po prostu jest.

Jak udzielić pierwszej pomocy przy oparzeniu chemicznym oka? Gdy substancja chemiczna dostała się do oczu dziecka to jak najszybciej powinniśmy zacząć płukać oko pod bieżącą wodą przez 10 – 20 minut. Upewnij się jednak, że woda wraz z substancją nie przedostają się do drugiego oka. Konieczne będzie zgłoszenie się do szpitala z zapleczem okulistycznym w celu oceny gałki ocznej i jej ewentualnych obrażeń lub wezwanie karetki pogotowia ratunkowego.