Różnice między dzieckiem a dorosłym. Dlaczego dziecko nie jest “małym dorosłym”? Pierwsza pomoc pediatryczna.

Budowa układu oddechowego u dzieci różni się od układu oddechowego u dorosłych. Drogi oddechowe stale się rozwijają i dopiero w okolicy 10. roku życia będą przypominały budowę dróg oddechowych dorosłych.

Jakie odmienności możemy wyróżnić w budowie dróg oddechowych u dzieci?

● Dziecko po urodzeniu oddycha głównie nosem, zatem katar w przebiegu infekcji będzie mógł stanowić dla dziecka spory problem w trakcie oddychania. W najgorszym scenariuszu może nawet doprowadzić do skrajnej niewydolności oddechowej.

● Nagłośnia, a więc wejście do górnych dróg oddechowych, u noworodków znajduje się płycej niż u dorosłych, ponieważ na poziomie 3-4 kręgu szyjnego. Dla porównania u osób dorosłych szczyt znajduje się ona na poziomie 4-7 kręgu szyjnego.

● Drogi oddechowe u dzieci są mniejsze i węższe. Sprawia to, że są one bardziej podatne na ich zamknięcie z powodu obrzęków np. w przebiegu infekcji.

● Głównym mięśniem oddechowym u dzieci jest przepona. Mięśnie międzyżebrowe są słabe i ich praca w sytuacji niewystarczającej ilości tlenu jest mało efektywna.

● Ślinianki dzieci wytwarzają dużo więcej śliny niż u osób dorosłych, co w połączeniu ze słabo wykształconym odruchem połykania daje nam większe ryzyko zachłyśnięcia się u dzieci (lub po prostu większego ryzyka obślinionej koszulki). Budowa dróg oddechowych dziecka

Budowa dróg oddechowych dziecka
Źródło: https://portalzdrowiadziecka.pl/

Budowa układu kostnego u dzieci różni się od budowy układu kostnego dorosłych głównie ilością kości oraz ich elastycznością. Odmienności w budowie układu kostnego u dzieci prowadzą do zwiększonej ilości urazów głowy u dzieci oraz mniejszej podatności na złamania np. w przebiegu przewrócenia się przy próbie stawia pierwszych kroków, czy też nauki biegania.

Jakie są różnice w budowie układu kostnego u dzieci?

• Kości dzieci są bardziej elastyczne, a co za tym idzie są mniej podatne na urazy i złamania (np. w przebiegu uciśnięć klatki piersiowej).

• Elastyczne kości mają również swoje minusy. Przez zwiększoną elastyczność kości u dzieci istnieje większe ryzyko na uszkodzenie lub naciągnięcie rdzenia kręgowego. Kręgosłup jako struktura kostna chroniąca rdzeń kręgowy jest bardzo elastyczny i nie spełnia swojej roli w takim stopniu jak to jest u osób dorosłych. 

• Kości tracą swoją elastyczność i stają się twardsze dopiero w okresie od 7. do 12. roku życia.

• Dzieci mają więcej kości od dorosłych, ponieważ aż 270, gdzie dorosły człowiek ma ich 206. Wynika to z faktu, iż wraz z wiekiem część kości zarasta i łączy się w jedną całość.

• Masa głowy dzieci w okresie noworodkowym stanowi ⅓ masy całego ciała, a długość ¼ ciała. Przy upadkach z wysokości dzieci najczęściej doznają urazu głowy z powodu jej dużych rozmiarów oraz wagi.

• Głowa łatwo może ulec nadmiernemu przygięciu, co prowadzi do niedrożności dróg oddechowych. Wynika to ze względu na słabo roziwnięte struktury stabilizujące w obrębie szyi (więzadła, mięśnie). 

• Ryzyko nadmiernego przygięcia głowy lub jej nadmiernego odgcięcia jest bardzo prawdopodobne w sytuacji hamowania oraz przyspieszania (dotyczy to zarówno wypadku komunikacyjnego jak i silnych, nagłych ruchów dzieckiem w ramach “zabawy”).

• W odróżnieniu od osób dorosłych na głowach dzieci można stwierdzić obecność ciemiączek, czyli łącznotkankowych, miękkich tworów, które znajdują się pomiędzy kośćmi czaszki. Badanie ciemiączek wykonuje się np. przy podejrzeniu odwodnienia dziecka. Wraz z wiekiem ciemiączka zanikają na rzecz pełnego ukształtowania się struktury czaszki. 

• Dzieci mają małą ilość tkanki tłuszczowej oraz mięśniowej. Zwiększa to ryzyko wychłodzenia dziecka. Największy przyrost tkanki tłuszczowej następuję około 9 miesiąca życia.

• U dzieci w wieku przedszkolnym szczególnie narażone na urazy są narządy znajdujące się w brzuchu, czyli wątroba oraz śledziona. Są one położone niżej niż u osób dorosłych, przez co są mniej chronione przez żebra. 

Układ kostny dziecka
Źródło: https://www.rch.org.au/

Dzieci są dużo mniejsze od osób dorosłych, a co za tym idzie jest w nich też mniej krwi. Budowa układu krążenia dzieci różni się od budowy układu krążenia u dorosłych głównie objętością krwi krążącej oraz obecnością dodatkowych struktur w obrębie układu krążenia.

Jakie są różnice w budowie układu krążenia u dzieci?

• Objętość krwi u noworodka wynosi około 80 ml/kg, zatem noworodek ważący po porodzie ok. 3 kg będzie miał w sobie ok. 240 ml krwi. Nie jest to nawet objętość standardowego kubka, w którym pijemy herbatę.

• Ze względu na mniejszą ilość krwi u dzieci w przypadku poważnego krwotoku dzieci wykrwawią się dużo szybciej w porównaniu do osób dorosłych oraz są bardziej podatne na utratę płynów np. w przebiegu odwodnienia. 

• Po urodzeniu układ krążenia u dzieci posiada dodatkowe struktury, które wraz z czasem zarastają. Są to: otwór owalny (umożliwia przepływ krwi między przedsionkami serca) oraz przewód tętniczy (łączący pień płucny i początkowy odcinek aorty)

• Tętno u dzieci będzie szybsze w porównaniu do tętna osób dorosłych (w okresie noworodkowym serce może bić nawet do 160 uderzeń na minutę).

• Ciśnienie krwi u dzieci będzie niższe niż u osób dorosłych.

• Wartości ciśnienia krwi oraz tętna u dzieci są zbliżone do parametrów osób dorosłych, gdy dzieci są w okresie pokwitania

Układ krwionośny człowieka
Źródło: https://pl.wikipedia.org/

Jakie są 3 najważniejsze informacje na temat odmienności anatomicznych u dzieci, które należy zapamiętać po przeczytaniu tego artykułu?

1. Odmienna budowa dróg oddechowych u dzieci powoduje, że są one bardziej narażone na ich zablokowanie i w efekcie na niedotlenienie. Pamiętaj, że w sytuacji, gdy dziecko straci przytomność obowiązkowo sprawdź, czy oddycha. Jeśli tak – połóż je w pozycji bezpiecznej. Jeśli nie – rozpocznij resuscytację.

2. Mniejsza ilość krwi w ciele dziecka powoduje, że są one bardziej podatne na odwodnienie, zaś w sytuacji krwotoku szybciej się wykrwawią w porównaniu do osoby dorosłej.

3. Dzieci w najmłodszej grupie wiekowej są podatne na urazy głowy z uwagi na jej nieproporcjonalny rozmiar i wagę względem reszty ciała. 

Dodatkowo pamiętaj o jeszcze jednej bardzo ważnej informacji. Dzieci bardzo łatwo wychłodzić! Ze względu na stosunek dużej powierzchni ciała do niewielkiej jego masy u dziecka może dojść do hipotermii, czyli wychłodzenia organizmu. Wskutek tego dochodzi do zaburzeń w organizmie dziecka, które mogą doprowadzić do niewydolności narządów, a w efekcie do zatrzymania krążenia. Ponadto słabo wykształcony ośrodek termoregulacji również sprzyja wychłodzeniu, a w przypadku infekcji częściej występuje szybko postępującą gorączka.

O tym jak prawidłowo zadbać o komfort termiczny u dziecka oraz jak prowadzić reanimację u dziecka możesz przeczytać klikając w poniższy link.

https://eskulapa.pl/jak-udzielic-pierwszej-pomocy-dziecku-krok-po-kroku/